“MODERNA” AVIJACIJA SRBIJE Mig-21 u upotrebi skoro šest decenija: Ljubimac komunističkog režima

„Mig-21“(vojna oznaka: L-17 za „mig-21“ BIS, NL-16 za „mig-21“ UM) već 58 godina je u upotrebi. Radi se o lovcu namijenjenom za lovačka i vatrena dejstva u sekundarnoj nameni, danju i noću, u povoljnim i složenim meteorološkim uslovima.  Jedan od najznačajnijih borbenih aviona svjetske historije. Posljednji Migovi-21 na Balkanu nabavljeni su sredinom 80-ih godina i oni […]

„Mig-21“(vojna oznaka: L-17 za „mig-21“ BIS, NL-16 za „mig-21“ UM) već 58 godina je u upotrebi. Radi se o lovcu namijenjenom za lovačka i vatrena dejstva u sekundarnoj nameni, danju i noću, u povoljnim i složenim meteorološkim uslovima. 

Jedan od najznačajnijih borbenih aviona svjetske historije. Posljednji Migovi-21 na Balkanu nabavljeni su sredinom 80-ih godina i oni su jedini koji se i danas koriste. 

Devet varijanti

U svojoj 58-godišnjoj historiji upotrebe, Mig-21 na jugoslovenskom i sada srbijanskom nebu letio je u devet različitih varijanti, odnosno u tri razvojne generacije.

MiG-21 je uz MiG-29 bio najpoznatiji izvozni lovac sovjetske proizvodnje. Uz Sovjetski Savez, koristile su ga ili ga još uvijek koriste članice bivšeg Varšavskog pakta, kao i druge komunističke zemlje koje nisu bile članice tog saveza.

Uz Evropu, taj lovac koristio se i u azijskim i afričkim zemljama koje su imale komunistički režim te na Kubi. S vremenom je avion došao i u “zapadne ruke”, odnosno najprije u Izrael tokom Šestodnevnog rata, da bi lovci potom bili brodom dostavljeni u SAD.

• Više se ne proizvodeFOTO: AGENCIJE

Iako su američka testiranja pokazala da se radi o veoma pokretnom lovcu, MiG-21 imao je loše karakteristike, zbog čega su novi avioni znali biti otpisani iz upotrebe nakon 10-15 godina službe. Iako se danas ti lovci više ne proizvode, svejedno ih koriste zračne snage velikih zemalja (u vojnom smislu). Među njima su Indija, Egipat i Sjeverna Koreja.

MiG-21 je izrađen uglavnom od aluminija s dodacima čelika, magnezija te stakloplastike. MiG-21 je poznat po svom dizajnu u obliku “cigarete” s svojim delta krilima. Ima izduženi okrugli trup koji započinje s kružnim usisnikom zraka. U njemu je smješten stožasti nosni konus koji se može automatski namještati te tako da može ograničavati količinu zraka koji ulazi u usisnik.

Poklopac kabine

Repne površine su izrađene na konvencionalan način te su imale vodoravni stabilizator koji se mogao cijelom svojom površinom pomicati te jedan okomiti stabilizator. Neke inačice su imale i padobran koji se koristio za usporavanja prilikom slijetanja na kratke piste, a bio je montiran u repnom dijelu.

Pilot je sjedio ispod jednodijelnog poklopca koji se otvarao prema naprijed. Prvobitna ideja dizajnera je bila da se poklopac kabine izbaci prema naprijed u slučaju pilotovog katapultiranja. To je ostalo samo kod prvih modela te je kasnije zamijenjeno poklopcem koji se otvara sa strane.