Predsjednik Sjedinjenih Američkih Država Joe Biden dao je naredbu da se pojačaju sankcije za sve one koji doprinose destabilizaciji situacije na Zapadnom Balkanu. Kao razlog toga, istakao je veliku rasprostranjenost korupcije u vladama i institucijama u zemljama Balkana.
Najave da će sankcije biti nametnute svim onima koji su odgovorni ili su direktno ili indirektno uključeni u akcije i politike koje ugrožavaju mir, sigurnost, stabilnost i teritorijalni integritet bilo kojeg područja ili države Zapadnog Balkana, više je nego jasna poruka Vašingtona da neće ovo područje ostaviti samo u rukama Brisela, odnosno Evropske unije.
Istovremeno, ovo je i najava da će SAD biti aktivnije te da se vraćaju na prostor Zapadnog Balkana. Političarima koji se nađu na američkoj “crnoj listi” bit će blokirana sva imovina koju imaju na teritoriji SAD-a, te će im biti zabranjen ulazak u SAD.
Bidenovom proširenom naredbom obuhvaćeni su Prespanski sporazum, Ohridski okvirni sporazum, Rezolucija 1244 i Dejtonski sporazum, kao i Međunarodni mehanizam za krivične sudove u Hagu.
Američki predsjednik direktno kroz ovu naredbu šalje poruku da Sjedinjene Američke Države podržavaju nezavisno Kosovo, te da Srbija i Hrvatska, odnosno državni zvaničnici ove dvije države, prekinu sa otvorenim atacima na teritorijalni integritet države Bosne i Hercegovine, koji je za Bidena neupitan. Također, još jednom je naglašeno da Amerika čvrsto stoji iza Haškog tribunala, te da se presude ovog suda moraju poštivati.
Osim srbijanskim i hrvatskim zvaničnicima, poruka je ovo i liderima SNSD-a i HDZBiH Miloradu Dodiku i Draganu Čoviću da prekinu sa pričama o “mirnom razlazu” i “trećem entitetu”, ali i da prihvate haške presude, sa akcentom da se zabrani negiranje genocida.
S druge pak strane, zvanični Brisel nije imao komentar na Bidenovu naredbu, ali je dato do znanja da kada je riječ o eventualnim sankcijama koje bi EU uvodila, potrebna je jednoglasna saglasnost zemalja članica Unije.
– Evropska unija ne smatra da treba da komentariše najnovije odluke američke vlade o Zapadnom Balkanu i članice Unije ne razmatraju sankcije prema partnerima u tom regionu – izjavio je jučer u Briselu portparol Evropske komisije Peter Stano, dodajući da “neko razmišljanje o sankcijama nije na dnevnom redu EU i svaka odluka o režimu sankcija zahtjeva jednoglasnost zemalja članica Unije”.
Ovaj Bidenov potez nije iznenađujući, s obzirom da je on vrstan poznavalac situacije na Zapadnom Balkanu i intervencionizam za njega nije stran.
Uredbu o sankcijama, prvi put donio je bivši američki predsjednik George Bush 2001. godine i od tada se sankcije redovno produžavaju.
Navadimo samo neka od imena koja su na američkoj “crnoj listi” odavno.
Lider radikala Vojislav Šešelj jedan je od rijetkih Srba koji je zaradio blokadu i Amerike i EU. On je 2016. dobio zabranu ulaska u Hrvatsku, i to u trajanju od 20 godina, a njegovo ime se već dugo nalazi na američkoj “crnoj listi”.
Osim Šešelja, na spisku osoba pod sankcijama američke vlade, koji se vodi pod oznakom “Balkan” u Kancelariji za nadzor nad stranim sredstvima ministarstva finansija SAD, jesu i predsjedavajući Predsjedništva BiH Milorad Dodik, delegat SNSD-a u Domu naroda Parlamenta BiH Nikola Špiriću i brojni haški osuđenici: Ratko Mladić, Radovan Karadžić, Veselin Šljivančanin, Nebojša Pavković, Nikola Šainović, Biljana Plavšić… Zbog haških optužnica na ovoj listi su i Franko Simatović, Jovica Stanišić i Milan Milutinović, ali i Slobodan Milošević, koji je već 15 godina mrtav.
Na američkoj crnoj listi su i Miloševićeva djeca Marko i Marija. Zbog Karadžićeve osuđujuće presude u Hagu, Amerika je zabranila ulazak i za njegovog brata Luku, kćerku Sonju i suprugu Ljiljanu.
Komentari